Əlaqə Arxiv
news Image
2015.07.31
07:00
| A A A
Qərb bankları Azərbaycana yeni investorlar gətirir
Fikrət Yusifov: “Ölkədə xarici bankın fəaliyyət göstərməsi iqtisadiyyata yeni resursların cəlb olunmasına şərait yaradan faktorlardan biridir”

Ölkəmizdə xarici banklar fəaliyyət göstərə bilər. Dünya Bankının (DB) Cənubi Qafqazda Maliyyə və Özəl Sektor üzrə ölkə əlaqələndiricisi Anjela Priqojinın fikirlərindən bu qənaətə gəlmək olar. O, ölkəmizdə səfərdə olarkən xarici bankların burada fəaliyyət göstərməsini təklif edib. Öz növbəsində Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədri Elman Rüstəmov da Azərbaycanın bank bazarına strateji Qərb investorlarının daxil olmasını dəstəklədiyini bildirib: "Çünki onlar özləri ilə yeni texnologiya, təcrübə gətirə və resurslar cəlb edə bilərlər. Başqa sözlə, Azərbaycan bazarına bir neçə nüfuzlu beynəlxalq maliyyə qrupu daxil olsa, bu ölkənin maliyyə bazarının cəlbediciliyi və sabitliyinin artmasına imkan yaradacaq".

"Ekonomiks" Beynəlxalq İqtisadi Araşdırmalar Birliyinin sədri, iqtisad elmləri doktoru, professor Fikrət Yusifov bildirir ki, bankların fəaliyyətinin əsasında bütün iqtisadi agentlərin - əhalinin, müəssisələrin, eləcə də dövlətin sərbəst pul vəsaitlərini cəlb edərək mənfəət qazanmaq məqsədilə onu kapitala çevirmək marağı dayanır: "Sözsüz ki, fəaliyyətə başlayarkən hər bir bankın öz vəsaitləri olmalıdır. Lakin bankların uğurlu fəaliyyət göstərməsi qeyd etdiyimiz sərbəst vəsaitləri nə qədər sərfəli qaydada cəlb edə bilmələrindən və onları uğurlu şəkildə yerləşdirmələrindən asılıdır. Müasir dövrdə bankların fəaliyyətinin düzgün qurulması ölkə iqtisadiyyatının sürətli inkişafında az rol oynamır.

1970-ci illərin ortalarına qədər maliyyə sistemlərinin beynəlmililəşdirilməsinə demək olar ki, yol verilmirdi. Bu sahədə atılan ilk addımların uğurlu nəticələri ölkələr arasında kapitalın hərəkətinin yeni və daha geniş mərhəlləsinin başlanğıcını qoydu. Xarici bankların ayrı-ayrı ölkələrdə, xüsusən inkişaf etmək yoluna qədəm qoymuş ölkələrdə fəaliyyətə başlaması cox böyük maraq kəsb etdi.

Ölkədə xarici bankın fəaliyyət göstərməsi iqtisadiyyata yeni resursların cəlb olunmasına şərait yaradan faktorlardan biridir. Bu, eyni zamanda, ölkənin bank sistemində sağlam rəqabət mühitinin yaradılması, kreditlər üzrə faiz dərəcələrinin endirilməsi, bank sistemində müştərilərə göstərilən xidmətlərin yeni texnologiyalar əsasında aparılması hesabına xidmət haqlarının aşağı salınması və bu xidmətlərin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması deməkdir. Burada mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdən biri də ondan ibarətdir ki, xarici bank öz ölkəsindən investorların real sektora gəlməsinə də stimul yarada bilir. Bir sözlə, xarici banklar fəaliyyətə başladıqları ölkələrə beynəlxalq investitsiyaların axıdılmasında mühüm rol oynayırlar. Bu, xüsusilə o banklara aiddir ki, həmin banklar beynəlxalq aləmdə kifayət qədər yüksək reytinqə malikdirlər. Belə banklar ölkə ərazisində fəaliyyət göstərməklə eyni zamanda xarici investorlar üçün bir növ elan edilməmiş təminatçı rolunu da oynamış olurlar. Beynəlxalq aləmdə xüsusi reputasiyaya malik bir bankın ölkəyə gəlməsi xarici invostorların "risklərinin azalmasına" xidmət edir. İnvestorlar yaxşı başa düşürlər ki, ölkə iqtisadiyyatı və onun maliyyə sistemi tam dayanaqlı olmasa nüfuzlu banklar həmin ölkənin ərazisində fəaliyyət göstərməyə qərarlı olmazlar.

Xarici kapitalın bank sistemində iştirakı ölkənin və eyni zamanda yerli bankların beynəlxalq reytinqinin yüksəlməsinə ciddi təsir edir. Bundan başqa, yerli bankların beynəlxalq maliyyə bazarlarında daha ucuz resurslar cəlb etmələrinə şərait yaradır və bu da son nəticədə ölkə daxilində verilən kreditlərin faizlərinin aşağı salınmasına imkan verir. Ümumilikdə isə xarici bankların gəlişı ilə ölkə iqtisadiyyatına kapital qoyluşu təklifi artır, bank sistemi özünün rəqabət əsaslı inkişafına nail olur, müştərilərə göstərilən xidmətlərin keyfiyyəti yüksəlir, xidmət haqlları aşağı düşür və bank kreditlərinin faizləri tam optimallaşdırılır.Xarici bankların ölkə ərazisinə gəlməsində yeganə mənfi cəhət ondan ibarət ola bilər ki, bu bankların səhmdarlarının korporativ maraqları Azərbaycan hökumətinin iqtisadi maraqları ilə bir o qədər uzlaşmasın. Bu məsələnin həlli isə Mərkəzi Bankın xarici banklarla apardığı işin düzgün təşkilindən bilavasitə asılıdır.Azərbaycan dünyada az ölkələrdən biridir ki, dövlət səviyyəsində özəl sektorun inkişafına bu qədər dəstək göstərilir. Son 10 ildən bir qədər artıq dövr ərzində ölkədə qeyri-neft sektorunun sürətli inkişafını təmin edən əsas şərtlərdən biri də sahibkarlığın inkişafına dövlət səviyyəsində verilən dəstəkdir. Hazırkı durumda özəl sektora daha geniş şəkildə vəsait cəlb edilməsi və bu səbəbdən də həmin vəsaitlərin cəlbedilmə mənbələrinin şaxaləndirilməsi və yeni resurs bazalarının formalaşdırılması mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdən biridir".

Sizin Reklam Yeriniz