Enşteyn haqda bilinməyənlər

10 Yanvar 2016 15:05 (UTC+04:00)

Albert Eynşteynin 1905-ci ildə nəşr etdirdiyi  dörd məqalə həm öz həyatını, həm də dünya elm tarixinin gedişatını başqa bir nöqtəyə daşıdı. Bu maraqlı ildə Eynşteynin etdiyi işlərə nəzər salaq:Hələ 26 yaşındaykən müvəffəqiyyətsiz bir alim olaraq həyatla üzləşdi.Onu tanıyan bir çox insanın ondan heç nə gözləmirdi. 15 yaşında öz-özünə riyaziyyata hakim olmuş, Münhen Orta məktəbinə gedərkən, riyaziyyat və fizika müəllim diplomu almaq üçün Swiss Polytechnicdə müvəffəqiyyətli olub.Vaxtının çoxunu labaratoriyada keçirməsi və müəllimlərinə gözlənilən hörməti göstərməməsi səbəbiylə kariyerası uğursuz olub.Bir yoldaşının atası vəsiləsiylə Swiss patent ofisində  məmur olaraq işə başlayıb və həftənin 6 günü çalışdığı üçün fizika üzərinə sıxlaşmağa çox az vaxtı qalıb.


1. Mart 1905 -ci ildə ilk məqaləsini təslim edib.

İşığın bir dalğa olduğuna dair onlarla illik dəlillərə baxmayaraq, işığın ancaq öz hipoteziyle açıqlana fotoelektrik təsir kimi sirrli faktlar göstərən bir parçacıq olduğunu qarşıya qoydu. Bu fikirinə görə illərlə oonu ələ salıblar.Bu tezlikdə keçən dalğa-hissəcik ikilisi, Kuantum'un təməl quruluş daşını meydana gətirib.


2. May 1905ci ildə ikinci məqaləsi işıq üzü görüb.

Gözlə görülməyən atom fikrinə əsaslanan müəyyən nəzəriyyələr olmasına baxmayaraq, bəzi əhəmiyyətli elm adamları bunların fiziki obyektlərdən çox faydalı bir fantastika olduğu fikrində idi.Atom skeptics bu mülahizənin düzgünlüyünü təcrübələrlə ortaya çıxdı.Brownian Hərəkatı olaraq bilinən kiçik hissəciklərin bir maye ətrafındakı nizamsız hərəkətini göstərən, gözlə görülməyən milyonlarla atom kütlələri tərəfindən  nəzərdə tutulan bir həqiqəti istifadə edib.


3. İyun 1905-ci ildə üçüncü məqalə ortaya çıxıb.

İki təməl fizika qaydası arasındakı uyuşmazlıkla məşğul olan Enişteyn bütün yolları Galileo'ya geri gətirən yaxşı qurulmuş nisbilik qaydasında kəsisdirib. Ancaq eyni zamanda var olan elektromaqnit nəzəriyyəsi mütləq hərəkətin var olduğunu iddia edirdi.Xüsusi nisbilik nəzəriyyəsi ortaya çıxır və Einştein zaman və məkan anlayışı ilə  maraqlanarkən,  nə olursa olsun, işığın sürəti davamlı qalsa bu ziddiyyətin həll olunacağının fərqinə varıb.Beləliklə, nisbilik nəzəriyyəsi həqiqət anlayışımızı tamamilə dəyişdirdi.


4. Sentyabr 1905-ci ildə "Bu arada" başlıqlı bir məqalə nümayiş edib.

Biri görünüşə görə maye, digəri isə efir deyə fərz edilen, lakin əslində bərabər olan kütlə və enerjinin də təsirini kəşf edib .Kütlə və enerji arasındakı əlaqə  bu düsturla açıklana bilib.1920-ci illərə qədər Einştein normal həyatını davam etdirib. Hər hansı bir məşhurluğu yox olmayıb .1919-cu ildəki günəş tutulmasından sonra məşhurlaşmağa başlayıb. Günəş tutulması zamanı ulduzların işığının yamacında ölçülərək ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin doğrulanmasıyla mətbuatın maraq mərkəzi halına gəlib.